- data
Historia miejscowości
O istnieniu wsi Goławiec dowiadujemy się już w XIV wieku, a wieś jest zapewne starsza. Trudno określić skąd pochodzi nazwa Goławiec. Przekaz ludowy głosi, że była to goła wieś, to znaczy istniały tylko nieliczne zabudowania. Książe pszczyński przeglądajac swe posiadłości zainteresował się tą małą wsią, a ponieważ nie posiadała nazwy nadał jej miano Goławiec. Miejsce to otoczone było stawami, bagnami i lasami, o czym świadczyła obecność tak zwanych grobli (wałów).
Pierwotnie w XV i XVI wieku Goławiec to dobra rycerskie obejmujace folwark i młyn. W 1495 roku folwark ten był własnością obywatela pszczyńskiego Macieja Krola, który w tym samym roku sprzedał go szlachcicowi Mikołajowi Kozłowskiemu. W 1544 roku posiadłość ta należała do Skiedzińskich, a w XVII wieku do Nyczów, później zaś do Lubańskich. W 1783 roku wioska ta liczyła : 1 gospodarstwo siodłacze, 14 gospodarstw zagrodniczych; razem 64 mieszkańców. Rozwijalo się tu młynarstwo, gospodarka rybna.
Wieś używała herbu już w XVIII. Przedstawia on samotnie rosnące zielone rozłożyste drzewo o rzadkim listowiu. Tło herbu jest białe.
W pierwszym okresie rządów pruskich, a więc w latach 1742 - 1806 Goławiec występuje w dokumentach z tego okresu jako osobna miejscowość. W życiu codziennym dominowało rolnictwo. Chłopi odrabiali pańszczyznę, ale ich świadomość powoli ulegała zmianie. Zaczęli domagać się zmniejszenia ciężarów pańszczyźnianych. Szczególnie nasiliły się ruchy chłopskie w czasach pruskiej reformy agralnej w latach 1807 - 1850. Powiat pszczyński istniejący od 1742 roku, do którego należał Goławiec był jednym z najbardziej zapóźnionych pod względem tempa przeprowadzanego uwłaszczenia. Dopiero na mocy ustawy z 2 marca 1850 roku uchylono wszystkie dotychczasowe ograniczenia, a co najważniejsze objęto uwłaszczeniem wszystkie grupy chłopów. W 1849 roku chłopi przestali podlegać jurysdykcji sądownictwa patrymonialnego pszczyńskiego pana. Goławiec należał wówczas do Amtsgerichtu w Mysłowicach oraz do Landsgerichtu w Bytomiu.
Efektem ustawy powiatowej w 1872 roku była zmiana kompetencji samorządu powiatowego. W wyborach w 1893 roku z Goławca karczmarz Nimietz i zagrodnik Józef Glohs (wójt) byli przedstawicielami do sejmiku z Lędzin.
W Goławcu na obszarze leżącym nad górnym biegiem Potoku Goławieckiego, tak zwanym Sypiowie (zachodnia część wsi) istniał duży staw, a przy nim młyn wodny, który należał do Sobolika z Lędzin. Młyn ten został spalony przez Szwedów w 1864 roku. W południowej części Goławca były trzy stawy: Wołek, Olszyna i Stowki. Wokół obszarów wodnych usypowano wały (groble). Przy tych stawach istniał także drugi młyn wodny, który był własnością Czecha. Młyn Czecha po spaleniu w 1850 roku został odbudowany przez hrabiego Arko, który był właścicielem majątków dworskich: Ściernie i Kopciowice. Znaczyło to, że posiadłość Czecha najbardziej wysunięta na południe należała do Ścierni. Folwark w Goławcu należał wówczas do Weisenbacha. Dwór był wówczas drewniany, obok stała owczarnia, a nieopodal znajdowała się palarnia wódki. W roku 1901 dwór został spalony, grunty zaś rozparcelowano.
W 1892 roku w Goławcu miał miejsce wielki pożar w wyniku którego spaliła się większa część zabudowań. Dachy domów były wówczas pokryte wyłącznie słomą. W okolicy folwarku istniał zawieszony na drzewie dzwon, którego głos ostrzegał ludzi przed niebezpieczeństwem. Gdy nadchodziła burza także dzwoniono, żeby oddaliły się czarne chmury (prawdopodobnie to skutkowało). Niestety pożar pochłonął także i drzewo, na którym zawieszony był i dzwon i "skończyło się z drzewem i jego cudowną mocą" - jak twierdzi najstarszy mieszkaniec Goławca, były sołtys Jan Nagi.
W 1892 roku wójtem był bogaty zagrodnik - Józef Glohs. Po nim urząd ten sprawowali: Karol Bablok, Paweł Stachoń, Rudolf Klimek, Piotr Skrzypulec, Paweł Chrostek i Jan Nagi.
W okresie powstań śląskich w Goławcu istniała w listopadzie 1918 roku Rada Ludowa. Rady takie istniały także w Lędzinach, Górkach i Smardzowicach. Tworzyły one reprezentacje ludności polskiej , a ich przedstawiciele uczestniczyli w zjazdach delegatów rad odbywajacych się w Pszczynie.
W Goławcu powstała miejscowa grupa POLSKIEJ ORGANIZACJI WOJSKOWEJ GÓRNEGO ŚLĄSKA, której organizatorami byli Stefan Saternus, Karol Konieczny i Jan Śmiłowski. Po wybuchu powstania w 1919 roku peowiacy pozajmowali Smardzowice, Górki i Goławiec, nie napotykając na opór ze strony nielicznych miejscowych Niemców. Powstanie trwało do 24 sierpnia 1919 roku. Jego niepowodzenie spotęgowało jeszcze bardziej patriotyzm śląskich Polaków.
Podczas przygotowań do plebiscytu 1920 roku w Pszczynie 28 lutego rozpoczął działalność Polski Komitet Plebiscytowy na powiat pszczyński. Z Goławca członkami Polskiego Komitetu Plebiscytowego zostali : Jakub Hudzikowski, Wojciech Misterek i Wojciech Drzyzga.
Podczas głosowania w Goławcu za Polską głosowało 87,7% ludności. Na całym obszarze plebiscytowym wyniki były mniej pomyślne i plebiscyt zakończył się przegraną Polski.
W dniu 22 czerwca 1922 roku nastapilo symboliczne zespolenie ziemi pszczyńskiej z Polską. Wkroczenie wojska polskiego na teren powiatu miało być tego znakiem. Do Pszczyny wkroczyły pododdziały pod dowództwem gen. Stanisława Szeptyckiego. W dniu 16 lipca w Katowicach podpisano historyczny dokument przejęcia władzy na Górnym Śląsku przez suwerenne Państwo Polskie.
"Po sześciu wiekach rozstania powróciła do Polski część Górnego Śląska, a wraz z nią Lędziny i okoliczne miejscowości".
